خراطی، عبارت است از هنر تراش و شکل بخشیدن به چوب در اثر حرکت دورانی دستگاه خراطی است. تولید فرآورده‌هایی نظیر عصا، نی و بدنه‌ی قلیان، مهره‌های شطرنج، قنددان، شانه‌ی چوبی، پایه‌ی آباژور، چوب رختی، وردنه، پایه‌ی مبل و صندلی، پیپ و … موضوع هنر خراطی است. خراطی چوب از جمله صنایع، حَِرف و هنرهای مرتبط با چوب است که از دیرباز در کشورمان رواج داشته است و اگر چه تاریخ شروع آن را دقیقاً نمی توان مشخص کرد امّا با توجه به آن که چوب یکی از نخستین مواد اولیه ای بوده که بشر آن را شناخته و به کاربرده است، می توان آغاز آن را مربوط به دوره‌های کوتاهی پس از ساخت اولین وسایل چوبی که بیشتر حالت تدافعی داشته است، دانست.

خراطی چوب از جمله صنایع و هنرهایی است که کم و بیش در اکثر شهرهای ایران رایج است، در خراطی چوب از چوب‌های مختلفی استفاده می شود ولی از رایج ترین آنها می توان به گردو، نارون، توسکا، زبان گنجشک، شمشاد، بید، گلابی، چوب سفید و چنار اشاره داشت.

ضمن آن که باید گفته شود در برخی از مناطق کشورمان چوبهای محلی خاصی هم مصرف می شود از جمله در دزفول نوعی چوب محلی به نام «جغ» و در ایرانشهر «چوب کهور» که در زمره‌ی درختان بومی منطقه است، مورد استفاده‌ی خراطان قرار می گیرد. افزون بر چوب، دیگر مواد اولیه‌ی مصرفی خراطی را سریشم، لاک، الکل، کیلر و لاک سلولزی تشکیل می دهد. ابزار کار خراطان شامل دستگاه خراطی -سنتی یا برقی – سوهان، چاقو، تیشه، مته‌ی دستی، چکش، گیره، انواع مغار دسته بلند، انبردست، ارّه و… است. برای ساخت فرآورده‌های چوبی خراطی، مراحل مختلف و متعددی طی می شود که به ترتیب عبارتند از:

۱- انتخاب نوع چوب در ارتباط با محصول تولیدی.

۲- برش چوب به وسیله‌ی ارّه‌ی نواری و استفاده از رنده برای آن که چوب تقریباً به اندازه‌ی مورد نیاز برای شیئی که ساخت آن موردنظر است، درآید.

۳- بستن چوب بریده شده به دستگاه خراطی و گرد کردن آن و یا اصطلاحاً به صورت نیمه کاره درآوردن آن.

۴- چنانچه تولید محصولی تو خالی مورد نظر باشد، کار نیمه کاره را به وسیله‌ی سه نظام به دستگاه خراطی می بندند و توی آن را خالی می کنند.

۵- تکمیل کار نیمه کاره و پرداخت قسمت خارجی آن توسط مغار و سپس سمباده و نیز کیلرکاری محصول پس از انجام این مرحله، محصول، برای عرضه و فروش آماده است.

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *