“ولیک” یا همان زالزالک وحشی در مناطق جنگلی ایران به ویژه در مازندران به وفور یافت میشود و بسته به رنگ میوه ولیک سیاه و ولیک سرخ در این مناطق دیده میشود.
منطقه مازندران، با فرا رسیدن پاییز و صدای خش خش برگها، فصل برخی از میوههای پاییزی نیز فرا میرسد.
اگر اهل پیادهروی در جنگلهای مازندران باشید و یا از اهالی مناطق استان، حتما در پاییز گذرتان به جنگلهای این منطقه افتاده است.
ولیک، جایگاهی ویژه در کودکی فرزندان سرزمین شمالی دارد، میوهای غالب به رنگ تیره اما کوچک و اندکی ترش مزه که در پیادهرویها و یا بازی در جنگل به راحتی میتوان آن را مشاهده کرد.
ولیک یا همان زالزالک وحشی در مناطق جنگلی ایران به ویژه در مازندران به وفور یافت میشود و بسته به رنگ میوه ولیک سیاه و ولیک سرخ در این مناطق دیده میشود.
سرخ ولیک یا ولیک سرخ مزه و طعم خاصی ندارد ولی سیاه ولیک یا ولیک سیاه خوشمزه (ترش و شیرین) است.
در “اسبوکلا” به سُرخِ وَلیک، شال ولیک (شال در زبان محلی یعنی شغال) گفته میشود و به نظر میرسد محلیها این میوه را خوراک شغال میدانند و با تمام خواص دارویی آن از آن استفاده نمیکنند.
اما از ولیکِ سیاه (سیو ولیک) برای خوردن و تهیه مربای ولیک استفاده میشود.
ولیک یا زالزالک وحشی در کتابهای طب سنتی «خفچه» و «زعرورالادویه» و در بعضی کتابها هم «تفاح بری» نامیده شده است.
ولیک درختچهای و از خانواده خانواده گل سرخ است.
میوه ولیک را سرشار از ویتامین C، ملین، مقوی معده و بازکننده گرفتگیها و محرک میدانند.
زغال میوه ولیک -میوه را میسوزانند که زغال شود- زغال گیاهی بسیار مفید است و برای معالجه سوءهاضمه و به ویِژه برای بند آوردن اسهال بسیار نافع است.
حکمای طب سنتی ایران، ولیک را از نظر طبیعت سرد وخشک میدانند و از پوست درخت به عنوان تببر استفاده میکنند.
به طور کلی، دم کرده گلهای ولیک و یا گرد گل خشک شده آن به مقدار پنج تا هشت گرم در روز برای ضعف قلب، آنژین، ورم آئورت، اختلالات عصبی از جمله نگرانی، بیخوابی، سرگیجه، احساس صدا در گوش و نظایر آن مفید است.
میوه تازه ولیک دارای سیتریک اسید، تارتاریک اسید و کراتگوس اسید، پکتین، روغن چرب، قندهای گلوکوز و فروکتوز است.
در هسته آن ماده آمیگرالین و امولین وجود دارد. ولیک حاوی اکسالیک اسید است و ساقههای جوان آن حاوی گلوکوید و عامل تلخکننده آن کراتگین است.